Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ
ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Σήμερα, αγαπητοί αδελφοί, η Εκκλησία μας εορτάζει την κατάθεση της Εσθήτος -ή συχνότερα Μαφορίου- της Θεοτόκου στον ναό των Βλαχερνών της Κωνσταντινουπόλεως, το 473, επί αυτοκράτορος Λέοντος του Α΄.
Ο ναός αυτός, κτισμένος ήδη λίγο νωρίτερα από τη βασίλισσα Πουλχερία, υπήρξε από τους λαμπρότερους ιερούς τόπους της Πόλης και θέατρο σημαντικών ιστορικών γεγονότων, με δεύτερον την Παναγία των Χαλκοπρατείων, όπου φυλασσόταν η Αγία Ζώνη. Η Εσθήτα της Παναγίας μας, υφαντή από λεπτό μαλλί μονόχρωμο και μονοκόμματο, την οποία ο Γάλβιος και ο Κάνδιδος, δύο χριστιανοί αδελφοί αριστοκράτες μετέφεραν από τη Γαλιλαία, αργότερα τοποθετήθηκε μέσα σε ασημόχρυσο κιβώτιο στολισμένο με πολύτιμους λίθους, που ονομάστηκε αγία Σορός. Με αφορμή όλα τούτα τα γεγονότα, επιλέγει η Εκκλησία και το συγκεκριμένο απόσπασμα από την προς Εβραίους επιστολή, όπου και αναφέρονται παλαιοδιαθηκικές προτυπώσεις για το πανάγιο πρόσωπο της Μητέρας του Θεού (Εβρ. θ' 1-7).
Άγια και Άγια Αγίων
Η Σκηνή του μαρτυρίου, της οποίας εξέλιξη αποτέλεσε ο ναός του Σολομώντα, είχε έναν εξωτερικό και δύο κύριους χώρους, τα Άγια και τα Άγια των Αγίων. Στην αυλή υπήρχε το χάλκινο θυσιαστήριο, όπου οι Ιερείς θυσίαζαν τα διάφορα σφάγια. Στα Άγια, όπου υπήρχαν η Επτάφωτη λυχνία, η τράπεζα και οι άρτοι, ένας Ιερέας δύο φορές την ημέρα θυσίαζε. Στα Άγια των Αγίων υπήρχαν το χρυσό θυμιατήριο, η χρυσοποίκιλτη Κιβωτός της Διαθήκης με τη χρυσή στάμνα του μάννα, η ράβδος του Ααρών που βλάστησε, οι θεοχάρακτες πλάκες της Διαθήκης και πάνω από την Κιβωτό δύο χρυσά Χερουβίμ που με τα φτερά τους σκίαζαν το κάλυμμα της Κιβωτού. Εδώ, μόνο μία φορά το έτος, μόνος ο Αρχιερεύς, εισερχόταν την ημέρα του εξιλασμού και ράντιζε με το αίμα την Κιβωτό, θυσία εξιλαστήρια για τον εαυτό ου και τις αμαρτίες και τα αγνοήματα του λαού.
Παρατηρούμε ότι πολλά από αυτά τα λατρευτικά αντικείμενα και σκεύη που αναφέραμε υπάρχουν και στον χριστιανικό Ναό. Είναι σαν να βλέπουμε την Παλαιά Διαθήκη να "ανασαίνει" μέσα στην Καινή, αλλά και, έχοντας υπόψη μας τον ναό του Σολομώντα και τον χριστιανικό Ναό η Καινή Διαθήκη "ανατέλλει" μέσα από την Παλαιά, έτσι ώστε να επαληθεύεται περίτρανα το χρυσοστομικό χωρίο ότι "δύο Διαθήκαι, και δύο παιδίσκαι, και δύο αδελφαί τον ένα Δεσπότης δορυφορούσι", τον Χριστό.
Προτυπώσεις της Θεοτόκου
Κατά την παράδοση, η Παναγία μας έμεινε μέσα στα Άγια των Αγίων δώδεκα χρόνια και τρεφόταν από άγγελο. Ο άγιος Νικόλαος Καβάσιλας, μέγας μυστικός θεολόγος της Εκκλησίας, λέει ότι ο Θεός επέτρεψε την είσοδο στα Άγια των Αγίων της Θεοτόκου, διότι το κάθετί εδώ μέσα προμηνύει την Παναγία: αυτή και μόνη σαν πραγματική Κιβωτός κράτησε μέσα της, όχι απλώς τις λίθινες πλάκες, αλλά τον Ίδιο τον Θεό που έγραψε τις πλάκες. Αυτή και μόνη ως άλλη πραγματική στάμνος φέρει μέσα της όχι το μάννα, αλλά τον "Άρτο της ζωής τον εκ του ουρανού καταβάντα". Αυτή και μόνη ως άλλη πραγματική ράβδος του Ααρών, παράδοξα και υπέρ νουν, άνευ σποράς, βλάστησε τον Λόγο του Θεού. Όπως ακριβώς τα χρυσά Χερουβίμ σκίαζαν το θυσιαστήριο, έτσι επισκίασε το Άγιο Πνεύμα την Παρθένο. Ήταν λοιπόν αυτή η ίδια "Άγια των Αγίων" και αυτή ήταν η θέση που της άρμοζε!
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς επιπλέον λέει ότι ο Θεός της πρόσφερε ως κατοικητήριο τα Άγια των Αγίων, γιατί κι Εκείνη θα πρόσφερε αργότερα τον παράδεισο σ΄αυτούς που θα πίστευαν στον Υιό της. Ακριβώς μάλιστα επειδή οι Ιουδαίοι φύλασσαν ότι πιο πολύτιμο είχαν στα Άγια των Αγίων, έτσι και η Υπεραγία Θεοτόκος, ως θησαυρός του Λόγου του Θεού, από τον Οποίο όλοι μας πήραμε πνευματικό πλουτισμό, διεφυλάχθη αξίως και δικαίως η μόνη -πλην του αρχιερέως- στο άβατον του Ναού, ως η παναγία Μητέρα του Μεγάλου Αρχιερέως.
Παναγία, η Μητέρα της Εκκλησίας
Η Παναγία είναι η Μητέρα του Χριστού. Η Εκκλησία είναι το σώμα του Υιού της, άρα είναι η Παναγία και Μητέρα της Εκκλησίας. Για τους Ορθοδόξους, αν δεν υπάρχει η Θεοτόκος, δεν χωράει κανείς μέσα στην Εκκλησία, διότι είναι η Πύλη για την όντως ζωή και την περίσσεια της ζωής, η θύρα της Χώρας των Ζώντων που είναι ο Χριστός και η Εκκλησία Του. Δι΄ αυτής και μέσα από αυτή ο Χριστός ήλθε και μας συνάντησε, "κλίμαξ δι΄ης κατέβη ο Θεός" και δι΄ αυτής εμείς γιορτάσαμε την άνοδο και άφιξή μας στον Θεό "γέφυρα μετάγουσα τους εκ γης προς ουρανόν".
Είναι η αληθινή σκηνή η Εκκλησία, η οποία προτυπώθηκε στη σκηνή του μαρτυριύ. Σε αυτή τη σκηνή, όχι -όπως τότε- μια φορά τον χρόνο ο εκάστοτε Αρχιερέας, αλλά άπαξ δια παντός, μία φορά για πάντα, εισήλθε ο μοναδικός Μέγας Αρχιερέας, ο Χριστός που με το αίμα Του ράντισε και λεύκανε από τις αμαρτίες της όλη την ανθρωπότητα. Κι εκεί που υπήρχαν οι πλάκες της Διαθήκης, σήμερα υπάρχει η Αγία Τράπεζα πάνω στην οποία κατέρχεται ο ζωντανός Θεός κατά την ώρα της Θείας Λειτουργίας, όπου ουρανός, γη και καταχθόνια εορτάζουν μέσα στο Φως του Χριστού. Αμήν.
Αρχιμ. Ε.Τ.
Φωνή Κυρίου, Αρ. φύλ. 27 (3344), Έτος 65ον
Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος
Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος
2 Ιουλίου 2017
